สถานที่แห่งศรัทธา

.สักการะองค์พระคเณศที่วัดพระศรีมหาอุมาเทวี กทม.

(ตอนที่ ๑)

หากกล่าวถึงศาสนสถานทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดูในกรุงเทพมหานครวัดพระศรีมหาอุมาเทวีหรือที่นิยมเรียกกันว่า วัดแขก สีลมก็คงเป็นอีกหนึ่งศาสนสถานที่หลายท่านรู้จักและเคยแวะเวียนไปกราบสักการะ ณสถานที่แห่งนี้ โดยศาสนสถานดังกล่าวมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานและมีความน่าสนในที่สำคัญอีกประการหนึ่งซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ผมหยิบยกเรื่องราวของศาสนสถานแห่งนี้มาเรียบเรียงเป็นบทความขึ้นก็เนื่องมาจาก สถานที่นี้เป็นอีกแห่งที่ประดิษฐานเทวรูปองค์พระคเณศซึ่งมีลักษณะทางประมากรรมที่งดงามตามแบบฉบับของอินเดียใต้ (ซึ่งเพื่อนๆผู้ที่เคารพศรัทธาในองค์พระคเณศ ควรจะแวะเวียนไปกราบสักการะ)นั่นเอง

(บริเวณหน้าวัดพระศรีมหาอุมาเทวีทางด้านทิศเหนือ ฝั่งถนนสีลม)

ท่ามกลางแสงสี ความเจริญและความวุ่นวายบนถนนสายเศรษฐกิจอย่าง "ถนนสีลม" อันเป็นที่ทราบกันดีว่าถนนสายนี้เป็นย่านการค้าที่สำคัญแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ซึ่งมีชาวต่างชาติตั้งหลักแหล่งอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งชาวจีน ชาวอินเดีย และชาวตะวันตก จึงไม่น่าแปลกใจที่จะมีศาสนสถานอันแสดงถึงความเชื่อและความศรัทธาของกลุ่มชนนั้นๆตั้งอยู่ เช่น โบสถ์ของคริสต์ศาสนา มัสยิดมีลาซุดดินของศาสนาอิสลาม และวัดพระศรีมหาอุมาเทวีซึ่งเป็นศาสนสถานของศาสนาฮินดู จึงเป็นภาพที่น่าสนใจของคนที่ผ่านไปมาบนถนนสายนี้ ที่จะเห็นภาพ ศาสนสถานดังกล่าวตั้งอยู่ท่ามกลางตึกสูงและร้านค้าต่างๆตามเวลาและยุคสมัยที่เปลี่ยนไป

โดยในส่วนของชาวอินเดียที่เข้ามาตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยในบริเวณถนนสีลมนั้นมีทั้งชาวอินเดียที่นับถือศาสนาอิสลามและชาวอินเดียที่นับถือศาสนาฮินดู โดยส่วนใหญ่ตั้งบ้านเรือนอยู่ริมถนนตั้งแต่สุสานจีนไปจนถึงถนนสุรศักดิ์ แถบตรอกตำบีซา ตรอกไวตี ถนนปั้น ถนนประมวญและริมคลองบริเวณซอยประดิษฐ์ ซอยปราโมทย์และซอยตรงข้ามถนนคอนแวนต์ ซึ่งในอดีตบริเวณดังกล่าวมีชาวอินเดียอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก แต่ปัจจุบันมีจำนวนชาวอินเดียที่ตั้งถิ่นฐานบริเวณนี้อย่างถาวรมีจำนวนลดลง เนื่องจากส่วนหนึ่งได้มีการอพยพออกนอกพื้นที่หรือไม่ก็กลับประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นถิ่นฐานเดิมของตนไป

ป้ายชื่อวัดทั้งสามภาษาได้แก่ ภาษาไทย , ภาษาทมิฬ และ ภาษาอังกฤษ รวมทั้งป้ายแนะนำประวัติโดยย่อของวัดซึ่งจัดทำโดยกรุงเทพมหานคร)

จากการตั้งถิ่นฐานของชาวอินเดีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวอินเดียที่นับถือศาสนาฮินดู ย่อมเป็นที่แน่นอนว่าจะต้องมีการก่อสร้างศาสนสถานเพื่อเป็นศูนย์รวมแห่งความศรัทธาของผู้ที่นับถือศาสนาฮินดู และเพื่อเป็นที่ประกอบพิธีบูชาพระเป็นเจ้าตามลัทธิความเชื่อของตน นั่นจึงเป็นที่มาของการสร้างเทวสถานพระศรีมหาอุมาเทวีขึ้น ซึ่งวัดแห่งนี้ถือเป็นวัดในศาสนาฮินดู นิกายศักติ สร้างโดยชาวอินเดียที่อพยพมาจากทางอินเดียตอนใต้ ที่เรียกว่า ชาวทมิฬ ในระยะแรกมีการก่อสร้างเป็นเพียงศาลไม้เล็กๆเพื่อประดิษฐานองค์พระแม่ศรีมารีอัมมัน (พระแม่ศรีมหาอุมาเทวี) ซึ่งเป็นเทพสตรีที่ชาวทมิฬให้ความเคารพสักการะ

(พระแม่มารีอัมมัน เทพสตรีที่ชาวอินเดียตอนใต้หรือชาวทมิฬ ซึ่งเป็นผู้ที่นับถือศาสนาฮินดู นิกายศักติให้ความเคารพสักการะ)

ในสมัยต่อมาราวปี พ.ศ.๒๔๓๘-๒๔๔๓ (ตรงกับรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕) ชาวอินเดียตอนใต้ซึ่งตั้งบ้านเรือนอยู่ในบริเวณถนนสีลม นำโดยนายไวตี ประเดียอะจิ นายนารายเจติ นายโกบาระตี และญาติมิตรที่มีจิตศรัทธาได้ร่วมใจกันบริจาคเงินเพื่อซื้อที่ดินตรงถนนปั้น (บริเวณที่ตั้งปัจจุบันของวัดแขก) เพื่อที่จะสร้างเป็นเทวสถานของศาสนาฮินดู ซึ่งที่ดินบริเวณนี้สวนผักของนางปั้น อุปการโกษา จำนวน ๒๙๒ ตารางวา และเมื่อดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ ได้มีการจัดตั้งเป็นคณะกรรมการเพื่อบริหารดูแลเทวสถานแห่งนี้ด้วย โดยต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๕๘ ได้มีการจดทะเบียนเทวสถานแห่งนี้ในนาม “มูลนิธิวัดพระศรีมหามารีอัมมัน” และได้มีการนำเทวรูปจากประเทศอินเดียมาประดิษฐานเพิ่มขึ้นจากเมื่อครั้งที่เริ่มสร้างวัด นอกจากนี้ทางคณะกรรมการมูลนิธิฯยังได้เชิญพราหมณ์จากประเทศอินเดียทางตอนใต้มาทำหน้าที่ในการประกอบพิธีกรรมและบูชาพระเป็นเจ้าต่างๆด้วย อีกทั้งทางวัดยังได้มีการพัฒนา ซ่อมแซม และปรับปรุงอาคารสถานที่ต่างๆภายในบริเวณวัดอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งสวยงามเป็นที่ปรากฏแก่สายตาของทุกท่านดังเช่นในปัจจุบัน

(ภาพของวัดพระศรีมหามารีอัมมันในปัจจุบันเมื่อมองมาจากถนนสีลม)

(ส่วนหลังคาของเทวาลัยภายในวัดพระศรีมหาอุมาเทวี มีการประดับด้วยรูปปั้นของพระเป็นเจ้าในศาสนาฮินดู)

ลักษณะทางสถาปัตยกรรมของวัดพระศรีมหาอุมาเทวีนี้ ถือว่ามีความงดงามตามรูปแบบทางสถาปัตยกรรมของอินเดียตอนใต้ โดยมีช่างผู้ชำนาญการชาวทมิฬ รัฐทมิฬนาฑุ ประเทศอินเดียเป็นผู้อำนวยการก่อสร้าง จึงทำให้วัดพระศรีมหาอุมาเทวีแห่งนี้มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมส่วนใหญ่มีลักษณะคล้ายคลึงกับเทวาลัยในอินเดียทางตอนใต้เป็นอย่างมาก โดยตัววัดประกอบด้วยซุ้มโคปุระจำนวนสองซุ้ม ตั้งอยู่ทางด้านทิศเหนือและด้านทิศตะวันออก ซุ้มโคปุระทางด้านทิศตะวันออกจะมีขนาดใหญ่กว่าโคปุระทางด้านทิศเหนือ โดยล้อมรอบตัววัดทั้งทางด้านถนนปั้นและถนนสีลมด้วยกำแพงทั้งสองด้าน

(ซุ้มโคปุระทั้งสองด้านของวัด โดยด้านริมของภาพเป็นซุ้มโคปุระทิศเหนือ ส่วนซุ้มตรงกลางของภาพเป็นซุ้มโคปุระทางด้านทิศตะวันออก)

(ภาพซุ้มโคปุระด้านทิศตะวันออก ฝั่งถนนปั้น เป็นซุ้มโคปุระที่มีขนาดใหญ่ และมีความสวยงามจากการประดับด้วยเทวรูปปูนปั้นของเทพสตรีในปางต่างๆตามความเชื่อของชาวฮินดู)

(ส่วนเรือนยอดของซุ้มโคปุระทางด้านทิศตะวันออก)

ถัดจากซุ้มโคปุระทางด้านทิศตะวันออกเข้ามาในบริเวณวัด ทางด้านซ้ายของเทวาลัยประธาน จะพบซุ้มพระเป็นเจ้าของทางศาสนาฮินดูจำนวนสองหลัง คือ ซุ้มของพระพรหม ที่หล่อจากสำริดและซุ้มของเทพนพเคราะห์ในศาสนาฮินดูที่แกะสลักจากหินสีดำ ถัดไปทางด้านหน้าของเทวาลัยประธาน จะมีแท่นหินรูปดอกบัว, เสาธงที่ทำด้วยทองเหลือง,และซุ้มสิงห์ตามลำดับ ซึ่งสิงห์นี้ถือเป็นเทพพาหนะของพระแม่ทุรคาซึ่งเป็นปางหนึ่งของพระแม่อุมาเทวี เทพสตรีที่ได้รับความเคารพอย่างมากในนิกายศักติ ถัดไปทางด้านซ้ายทางทิศตะวันออกจะเป็นหอศิวลึงค์ ประดิษฐานศิวลึงค์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ขององค์ศิวะ มหาเทพผู้ยิ่งใหญ่ ส่วนทางด้านขวาของเทวาลัยประธานทางทิศใต้ เป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ภายในมีซุ้มเทวรูปจำนวนสามหลังสำหรับใช้ประดิษฐานเทวรูปของเทพองค์ต่างๆ เช่น พระกันตวรายัน พระเปริยาจี พระอัคนิวิรั่น และพระมทุไรวิรั่น ซึ่งทั้งหมดเป็นเทพท้องถิ่นตามความเชื่อของชาวทมิฬ ในประเทศอินเดียทางตอนใต้

(เทวรูปพระพรหมที่หล่อจากโลหะสำริดประดิษฐานในซุ้ม ด้านในวัดพระศรีมหาอุมาเทวี)

ภายในเทวาลัยประธาน มีลักษณะอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แบ่งด้านในสุดออกเป็นสามส่วน ตรงกลางเป็นห้องสำหรับประดิษฐานเทวรูปของพระศรีมหามารีอัมมัน (Mariamman) หรือพระศรีมหาอุมาเทวี ถัดไปทางด้านขวาเป็นห้องขนาดเล็กสำหรับประดิษฐานเทวรูปองค์พระคเณศ และเช่นเดียวกันทางฝั่งซ้ายเป็นห้องขนาดเล็กสำหรับประดิษฐานเทวรูปของพระขันธกุมาร ซึ่งเทวรูปทั้งสามองค์ที่นี้สร้างมาจากหินแกรนิตสีดำ โดยอัญเชิญมาจากประเทศอินเดียเมื่อครั้งที่เริ่มสร้างวัดแห่งนี้

นอกจากนี้ทางฝั่งขวาและซ้ายของเทวาลัยประธานยังเป็นที่ประดิษฐานของเทวรูปสำคัญอีกหลายองค์ โดยทางฝั่งขวาเริ่มนับจากประตูทางเข้าประดิษฐานองค์พระพุทธชินราชจำลอง หรือที่นิยมเรียกกันว่า หลวงพ่อชินราชวัดแขก ซึ่งสร้างในปี พ.ศ.๒๔๙๘ ถัดมาเป็นเทวรูปของพระเป็นเจ้าองค์ต่างๆ เช่น พระคเณศ พระวิษณุ พระกฤษณะ พระศิวะ พระขันธกุมาร พระแม่อุมา พระแม่ลักษมี และพระแม่สรัสวตี เป็นต้น ส่วนทางฝั่งซ้ายภายในเทวาลัยเป็นซุ้มขนาดเล็ก ซึ่งภายในประดิษฐานเทวรูปศิวะนาฏราชและพระแม่ศิวะกามี่ โดยเทวรูปทั้งหมดที่กล่าวไปในข้างต้นหล่อจากโลหะสำริด อัญเชิญมาจากประเทศอินเดียเพื่อมาประดิษฐานภายในเทวาลัยประธานแห่งนี้

(เทวรูปปูนปั้นซึ่งประดับบนหลังคาของอาคารเทวาลัยประธานวัดพระศรีมหาอุมาเทวี)

สักการะพระคเณศที่วัดพระศรีมหาอุมาเทวี กทม.

(ตอนที่ ๒ : จบ)

ผมก็ขอนำทุกท่านเข้าสู้จุดหมายสำคัญของพวกเรานั่นก็คือ เรื่องราวขององค์พระคเณศที่ประดิษฐานอยู่ภายในวัดพระศรีมหาอุมาเทวีแห่งนี้ โดยจากการสังเกตจะพบว่ามีประติมากรรมองค์พระคเณศ ซึ่งประดิษฐานอยู่ภายในอาคารเทวาลัยประธานสององค์ด้วยกัน คือ

องค์แรก ประดิษฐานอยู่ภายในห้องขนาดเล็กด้านขวาของห้องที่ประดิษฐานเทวรูปพระศรีมหามารีอัมมัน ซึ่งถือเป็นเทวรูปประธานของวัด โดยมีลักษณะเป็นเทวรูปพระคเณศประทับนั่ง ทำจากหินแกรนิตสีดำ มีสี่พระกร พระกรซ้ายบนถือปาศะ (บ่วง) พระกรขวาบนถืออังกุศะ (ขอสับ) พระกรซ้ายล่างถือถ้วยขนม พระกรขวาล่างถืองา ปลายงวงตวัดไปทางซ้ายที่ถ้วยขนม งาที่ด้านขวาหัก และทรงสวมกรัณฑมงกุฎ มีซุ้มหน้ากาล(ทำจากโลหะ)ตั้งอยู่ด้านหลังเทวรูป โดยเทวรูปประดิษฐานอยู่บนแท่นหินสี่เหลี่ยมสีน้ำตาล ด้านหน้าแท่นดังกล่าว เป็นแท่นสีเหลี่ยมที่มีลักษณะคล้ายกันแต่มีขนาดเล็กกว่า สำหรับใช้เป็นที่ตั้งรูปพาหนะขององค์พระคเณศ นั่นก็คือ หนู ทำจากหินแกรนิตสีดำเช่นเดียวกัน

(เทวรูปพระคเณศที่ทำจากหินแกรหิตสีดำ ประดิษฐานเบื้องหน้าหนู เทพพาหนะของพระองค์ท่าน ภายในเทวาลัยประธานวัดพระศรีมหาอุมาเทวี : ภาพจากหนังสือเรื่อง พระพิฆเนศวร์ : คติความเชื่อและรูปแบบของพระพิฆเนศวร์ที่พบในประเทศไทย)

สำหรับเทวรูปพระคเณศองค์นี้ อ.จิรัสสา คชาชีวะ แห่งคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้สันนิษฐานตามลักษณะทางประติมานวิทยาว่า มีลักษณะตามแบบศิลปะอินเดียใต้ตอนปลาย พระวรกายอ้วนเตี้ย ค่อนข้างเทอะทะ หากแต่แฝงไว้ด้วยความหนักแน่นและมีอำนาจ

นอกจากเทวรูปพระคเณศประทำนั่งซึ่งทำจากหินสีดำแล้ว ยังมีเทวรูปพระคเณศอีกองค์หนึ่งซึ่งประดิษฐานรวมอยู่กับเทวรูปขององค์ประเป็นเจ้าอื่นๆบนแท่นสี่เหลี่ยมผืนผ้ายกพื้นสูง บริเวณฝั่งขวาด้านในอาคารเทวาลัยประธาน โดยประดิษฐานอยู่เป็นองค์แรกของแท่นดังกล่าว มีลักษณะเป็นเทวรูปสำริด ประทับยืน มีสี่พระกร พระกรซ้ายบนถือปาศะ (บ่วง) พระกรขวาบนถืออังกุศะ (ขอสับ) พระกรซ้ายล่างถือขนม พระกรขวาล่างถืองา ปลายงวงตวัดหยิบขนมที่อยู่ในพระกรซ้าย งาที่ด้านขวาหัก (คล้ายกับเทวรูปที่ทำจากหินแกรนิตสีดำที่กล่าวไปในข้างต้น) มีซุ้มกาลอยู่เบื้องหลังของเทวรูป

(เทวรูปพระคเณศสำริด ประทับยืน ประดิษฐานอยู่บนแท่นยาวทางฝั่งขวารวมกับเทวรูปของพระเป็นเจ้าองค์อื่นๆภายในเทวลัยประธานวัดพระศรีมหาอุมาเทวี ในภาพเป็นการตกแต่งองค์เทวรูปพระคเณศด้วยพวงมาลัย ดอกไม้สดเพื่อเข้าร่วมในขบวนแห่ประจำปีของวัด)

ในส่วนของลักษณะทางศิลปกรรมของเทวรูปองค์นี้ เป็นรูปแบบของอินเดียใต้ โดยเทวรูปพระคเณศสำริดองค์นี้จะมีการอัญเชิญออกมาประกอบพิธีสำคัญของวัดหลายพิธี เช่น พิธีคเณศจตุรถี (พิธีบูชาเนื่องในวันคล้ายวันประสูติขององค์พระคเณศ) พิธีบูชาองค์บรมครู(เป็นพิธีบูชาองค์พระคเณศก่อนที่จะเริ่มต้นเทศกาลนวราตรี) เป็นต้น โดยจะมีการอัญเชิญเทวรูปองค์นี้ออกแห่เพื่อให้สานุศิษย์ทั้งหลายได้มีโอกาสสักการะด้วย

*****************************************

สำหรับพิธีสำคัญที่เกี่ยวเนื่องกับองค์พระคเณศของวัดพระศรีมหาอุมาเทวีในหนึ่งรอบปี พบว่ามีการประกอบพิธีที่สำคัญดังนี้

๑.พิธีบูชาพระคเณศ เนื่องในโอกาสวันขึ้นปีใหม่ : กำหนดจัดในวันที่ ๑ มกราคมของทุกปี โดยแบ่งเป็นสองช่วง ได้แก่ พิธีบูชาเช้าเริ่ม ๙.๐๐ น. และพิธีบูชาเย็นเริ่ม ๑๗.๐๐ น. หลังเสร็จพิธีจะมีการอัญเชิญเทวรูปพระคเณศออกแห่รอบเทวาลัยประธานวัดพระศรีมหาอุมาเทวี ๓ รอบ

๒. พิธีบูชาพระคเณศ เนื่องในวันคเณศจตุรถี : โดยเป็นพิธีบูชาองค์พระคเณศในวันคล้ายวันประสูติของพระองค์ ซึ่งแต่ละปีจะกำหนดวันประกอบพิธีต่างกัน โดยยึดตามปฏิทินของอินเดียว่าแต่ละปีจำกำหนดให้จัดขึ้นในวันใด (สำหรับปีนี้กำหนดจัดในวันที่ ๓ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๑) แบ่งพิธีเป็นสองช่วง ได้แก่ พิธีบูชาเช้าเริ่ม ๙.๐๐ น. และพิธีบูชาเย็นเริ่ม ๑๗.๐๐ น. หลังเสร็จพิธีจะมีการอัญเชิญเทวรูปพระคเณศออกแห่ตลอดเส้นทางของถนนปั้น

๓.พิธีบูชาพระคเณศ ก่อนเริ่มต้นงานเทศกาลนวราตรี ซึ่งเป็นงานประจำปีของทางวัด : โดยเรียกพิธีนี้ว่า “พิธีบูชาองค์บรมครู” (สำหรับปีนี้กำหนดจัดในวันที่ ๒๙ กันยายน พ.ศ.๒๕๕๑) และเช่นเดียวกับพิธีอื่นๆ คือ จะมีการแบ่งพิธีบูชาออกเป็นสองช่วง ได้แก่ พิธีบูชาเช้าเริ่ม ๙.๐๐ น. และพิธีบูชาเย็นเริ่ม ๑๗.๐๐ น. หลังเสร็จพิธีจะมีการอัญเชิญเทวรูปพระคเณศออกแห่รอบเทวาลัยประธานวัดพระศรีมหาอุมาเทวี ๓ รอบ (บางปีก็มีการอัญเชิญออกมาแห่นอกวัดตามเส้นทางของถนนปั้น ตัวอย่างเช่นในปี พ.ศ.๒๕๕๐)

(ภาพขบวนแห่พระคเณศในวันบูชาบรมครู ซึ่งเป็นภาพที่ถ่ายเมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๐ อันเป็นปีที่อัญเชิญเทวรูปพระคเณศออกแห่พร้อมกับเทวรูปของพระแม่ศรีมหามารีอัมมัน บนเส้นทางตลอดแนวของถนนปั้นเป็นกรณีพิเศษ เพราะปกติจะแห่งรอบเทวาลัยประธานภายในวัดเท่านั้น)

โดยนอกเหนือจากสามพิธีทีได้กล่าวไปแล้วนั้น ในแต่ละเดือนทางวัดยังได้กำหนดให้มีการประกอบพิธีบูชาพระคเณศอีกด้วย โดยกำหนดวันในแต่ละเดือนจะไม่ตรงกัน ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงปลายเดือน (ประมาณวันที่ ๒๐ กว่าๆ) เพื่อความแน่นอนก็ขอให้ท่านที่สนใจจะเข้าร่วมพิธีลองไปตรวจสอบประกาศของทางวัดดูนะครับว่า ว่าในแต่ละเดือนจะกำหนดพิธีบูชาในวันใดครับ

และในวันวิชัยทัศมิ ซึ่งเป็นวันแห่ประจำปีของทางวัดพระศรีมหาอุมาเทวี ทางวัดก็ได้มีการอัญเชิญเทวรูปพระคเณศออกแห่ร่วมกับเทวรูปของพระเป็นเจ้าอื่นๆไปตามเส้นทางที่ได้กำหนดไว้ ได้แก่ หน้าวัดพระศรีมหาอุมาเทวีฝั่งถนนปั้น เลี้ยวขวาออกมาถนนสีลม แล้วเลี้ยวกลับที่แยกเดโช เข้าถนนปั้น ถนนสารทรเหนือ ออกถนนสีลมกลับเข้าสู่วัดซึ่งถือเป็นจุดสิ้นสุดขบวนแห่ (ซึ่งบางปีเริ่มขบวนตอนประมาณ ๑๙.๓๐ น.แต่ขบวนกลับเข้ามาถึงวัดในเวลา ๐๓.๐๐ น.ก็มี เนื่องจากมีคนมาร่วมงานจำนวนมากทำให้ขบวนเคลื่อนไปได้อย่างช้าๆ)

(เทวรูปพระคเณศที่อยู่ในขบวนแห่วันวิชัยทัศมิ)

โดยขบวนแรกเป็นขบวนคนทรงขององค์เจ้าแม่ศรีมหาอุมาเทวี ซึ่งทูนหม้อกลาฮัม ตามด้วยขบวนที่สองเป็นรถบุษบกที่ประดิษฐานเทวรูปพระกันตวรายันและเทวีทั้งสอง จากนั้นจึงเป็นขบวนของคนทรงพระขันธกุมารซึ่งแบกกาวาดีและใช้เหล็กแหลมแทงที่แก้ม รวมทั้งใช้ตะขอเหล็กแขวนลูกมะนาวเกี่ยวตามร่างกายตามมาเป็นขบวนที่สาม ขบวนที่สี่เป็นรถบุษบกที่ประดิษฐานเทวรูปพระขันธกุมาร ขบวนที่ห้าเป็นขบวนคนทรงของพระแม่กาลีที่ใช้เหล็กแหลมแทงทะลุแก้ม และปิดท้ายด้วยขบวนที่หกเป็นรถบุษบกซึ่งมีขนาดใหญ่และตกแต่งงดงามที่สุด ภายในประดิษฐานเทวรูป ดังนี้ ตรงกลางเป็นเทวรูปพระแม่ศรีมหามารีอัมมัน (พระศรีมหาอุมาเทวี) ด้านขวาเป็นเทวรูปพระคเณศ ด้านซ้ายเป็นเทวรูปพระกฤษณะ เทวรูปทั้งสามล้วนเป็นเทวรูปที่ทำจากสำริด มีตกแต่งประดับประดาด้วยดอกไม้สดและพวงมาลัยอย่างวิจิตรงดงาม

(ขบวนคนทรงของเจ้าแม่ศรีมหาอุมาเทวี นำมาเป็นขบวนที่ ๑)

(ตามด้วยรถบุษบกของพระกันตวรายันและเทวีมาเป็นขบวนที่ ๒)

(ขบวนที่ ๓ เป็นคนทรงของพระขันธกุมาร)

(ขบวนรถบุษบกของพระขันธกุมารติดตามมาเป็นขบวนที่ ๔)

(ต่อด้วยขบวนที่ ๕ เป็นคนทรงของพระแม่กาลี)

(ปิดท้ายด้วยขบวนที่ ๖ เป็นรถบุษบกขององค์พระศรีมารีอัมมัน พระคเณศ และพระกฤษณะ)

งานแห่ประจำปีของวัดนี้มีชื่อเสียงไม่เพียงแต่ในประเทศไทยเท่านั้น แต่ยังมีชื่อเสียงในระดับต่างประเทศอีกด้วย สำหรับปีนี้งานแห่ประจำปีกำหนดจัดขึ้นในวันที่ ๙ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๑

สำหรับท่านที่สนใจและอยากที่จะเดินทางไปสักการะพระคเณศและพระเป็นเจ้าองค์อื่นๆก็สามารถเดินทางได้อย่างสะดวก เพราะวัดพระศรีมหาอุมาเทวีแห่งนี้ตั้งอยู่บนถนนสายสำคัญทางเศรษฐกิจ ฉะนั้นการคมนาคมจึงมีให้เลือกหลายรูปแบบ ดังนี้

(แผนที่การเดินทางมายังวัดพระศรีมหาอุมาเทวี)

๑. รถไฟฟ้า BTS ลงที่สถานีช่องนนทรี แล้วเดินมาเรื่อยๆ เดินสัก ๒ ป้ายรถเมล์ก็ถึงครับ

๒. รถไฟฟ้ามหานคร ต่อ BTS ที่ศาลแดง หรือมอเตอร์ไซค์ ค่ารถประมาณ ๓๐ บาท

๓. เรือด่วนเจ้าพระยา ขึ้นท่าสะพานตากสิน ต่อรถไฟฟ้า BTS ลงสถานีศาลาแดง หรือรถเมล์ หรืออื่นๆตามสะดวก

๔. รถประจำทาง สาย ๗๙, ๖๓, ๑๕, ๗๗ ฯลฯ รถปรับอากาศสาย ๕๐๔, ๕๑๔, ๑๗๗, ๗๙

(ป้ายชื่อถนนปั้นบริเวณหน้าวัดพระศรีมหาอุมาเทวี หรือที่นิยมเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า วัดแขก สีลม)

โดยปกติ วัดพระศรีมหาอุมาเทวีจะเปิดให้บูชาตั้งแต่ ๐๖.๐๐-๒๐.๐๐ น. เฉพาะวันศุกร์เปิดถึง ๒๑.๐๐ น. ยกเว้นในช่วงที่มีงานเทศกาลนวราตรี ทั้ง ๙ วัน จะเปิดให้เข้าได้ถึงเวลา ๒๔.๐๐ น.ครับ และสำหรับท่านที่ไม่ได้เตรียมพวงมาลัย ดอกไม้ ธูปเทียน หรือแม้แต่กระทั่งของถวายต่างๆติดตัวมาด้วยจากบ้าน ก็ไม่ต้องวิตกกังวลไปครับ เพราะท่านสามารถหาซื้อได้จากในวัดและบริเวณภายนอกวัด โดยราคาก็จะต่างกันไปตามแต่ลักษณะ ความสวยงาม (โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวงมาลัยซึ่งมีให้เลือกมากมายหลายรูปแบบ) และจำนวนของถวายที่ท่านต้องการ ไม่ว่าจะเป็น กล้วย อ้อย มะพร้าว หรือแม้กระทั้งนมสด แต่ถ้าอยากซื้อแบบที่เขาจัดเป็นชุดสำเร็จไว้แล้วก็สามารถซื้อได้จากโต๊ะที่ตั้งจำหน่ายไว้ภายในวัดได้เลยครับ

(ร้านขายพวกมาลัย ดอกไม้สด ธูป เทียน รวมถึงของถวายพระเป็นเจ้าต่างๆ ซึ่งมีหลายร้านให้ได้เลือกซื้อกัน)

ขอให้ทุกท่านได้กุศลจากการสักการะพระเป็นเจ้า รวมทั้งได้ความเพลิดเพลินใจจากการเที่ยวชมความงามของวัดพระศรีมหาอุมาเทวี ดังที่ผมได้นำเสนอเป็นข้อมูลเบื้องต้นไว้ให้นะครับ โชคดีทุกท่านครับ...........โอม ศรี คเณศายะ นะมะฮา

แหล่งข้อมูลประกอบการเรียบเรียง :

- หนังสือ พระพิฆเนศวร์ : คติความเชื่อและรูปแบบของพระพิฆเนศวร์ที่พบในประเทศไทยโดย อ.จิรัสสา คชาชีวะ

- สารนิพนธ์เรื่อง รูปแบบทางสถาปัตยกรรมและประติมานวิทยาที่เทวสถานพระศรีมหาอุมาเทวี (วัดแขก สีลม) โดย วรรณพรรธน์ เรืองทรัพย์

- รายงานการศึกษาเรื่อง ความสำเร็จในการปฏิบัติภาระกิจของวัดพราหมณ์-ฮินดู : กรณีวัดพระศรีมหาอุมาเทวี โดย บำรุง คำเอก

- หนังสือ ๑๐๐ มุมมองใหม่กรุงเทพฯ โดย กองการท่องเที่ยว กรุงเทพมหานคร

- หนังสือ ของดีกรุงเทพฯ โดย กองการท่องเที่ยว กรุงเทพมหานคร

- บทความเรื่อง “ศักติ ออนทัวร์” โดย ผู้จัดการออนไลน์ วันที่ ๒๓ กันยายน พ.ศ.๒๕๔๙

แหล่งที่มาของภาพ :

- ภาพพระคเณศหินแกรนิตสีดำ จากหนังสือ พระพิฆเนศวร์ : คติความเชื่อและรูปแบบของพระพิฆเนศวร์ที่พบในประเทศไทยโดย อ.จิรัสสา คชาชีวะ

- ภาพองค์พระคเณศสำริด โดย คุณหยวน จากเว็ป Hindu Meeting (เดิม)

- ภาพงานแห่พระคเณศในวันบูชาบรมครู วันที่ ๑๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๐ โดย คุณลองภูมิ จากเว็ป โอม อารตี

- ภาพขบวนแห่งานประจำปีวัดพระศรีมหาอุมาเทวี วันที่ ๒๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๐ โดย @todi_tim จากเว็ป pongdej.multiply.com

*****ขอขอบพระคุณท่านผู้เขียนหนังสือรวมทั้งเจ้าของภาพประกอบ(ที่ได้กล่าวไปแล้วในข้างต้นทุกท่าน ซึ่งผู้เรียบเรียงได้นำมาใช้เป็นข้อมูลอ้างอิงรวมทั้งนำภาพมาใช้ประกอบในบทความ ทางผู้เรียบเรียงจึงขอกราบขอบพระคุณด้วยความเคารพอย่างสูงมา ณ โอกาสนี้ครับ*****

ขอขอบคุณข้อมูลดีๆ จากความศรัทธาของทุกท่าน

ขอบคุณ " อักษรชนนี " ผู้เรียบเรียงรวบรวมข้อมูล

ขอขอบพระคุณทุกๆมากๆครับ

วัดแขกสีลม